Bài của Phạm Ngọc Hiền đăng trên báo Pháp luật TP. HCM số 31 / 10 / 2013

.

Chương trình giảng dạy phải hướng tới những nội dung mà người học quan tâm và có lợi cho người học chứ không phải có lợi cho người dạy hoặc Chính phủ. Có một thời, SGK trở thành nơi "khoe" những kiến thức hàn lâm cao siêu, trừu tượng của các giáo sư. Trong khi đó, chương trình giáo dục môn toán của Mỹ nhẹ hơn Việt Nam rất nhiều nhưng không ai nói nước Mỹ lạc hậu. Chương trình các môn tự nhiên cần giảm bớt các kiến thức hàn lâm và nên gần gũi với đời sống nhiều hơn. Ví dụ, có nhiều HS rất giỏi các môn toán, lý, hóa, sinh nhưng khi gặp người bị tai nạn lại không biết sơ cứu, không biết mắc điện trong nhà, không tính được diện tích nhà, đất...

Trong chương trình giáo dục mới, cần chú ý đến tính khoa học của các môn xã hội. Môn sử cần tăng cường tính chân thực, khách quan, cân đối, giảm bớt các nội dung chiến tranh để tăng thêm các nội dung lịch sử văn minh, giáo dục, nghệ thuật, kinh tế, luật pháp, tôn giáo, phong tục... Điều quan trọng là không bắt học sinh học vẹt, học thuộc lòng (vì đã có Google làm việc này).

Đối với môn văn, đa số các nước soạn chương trình theo hướng lấy tiếng mẹ đẻ làm trục chính. Ví dụ, HS Anh, Mỹ, Úc học môn tiếng Anh, HS Nhật học tiếng Nhật. Và cũng như vậy, HS Việt Nam cần học môn tiếng Việt. Trong môn này, lồng ghép vào các nội dung văn chương, xã hội học, đạo đức học... Nhưng SGK ngữ văn của ta hiện nay quá thiên về văn chương, tác phẩm thơ dày đặc chương trình từ lớp 1 đến lớp 12. Ta có cảm giác như nhà trường chỉ dạy HS làm thơ. Đã vậy, nhiều tác phẩm văn chương lại không hấp dẫn và lạc hậu, nặng về chính trị, nhẹ về nghệ thuật. Lẽ ra cần phải đầu tư cho ngôn ngữ học nhiều hơn vì đây là bộ môn công cụ, cần thiết cho mọi người, mọi lĩnh vực.

Ở Việt Nam, Nhà nước tốn khá nhiều tiền để viết SGK trong khi đó, ở nhiều nước tiên tiến, nhà nước không phải tốn kém nhiều cho khoản này vì việc soạn SGK là do tư nhân hoặc các tổ chức khoa học giáo dục đứng ra tự làm. Cách đây 40 năm, nền giáo dục miền Nam nước ta cũng làm theo hướng này. Bộ Quốc gia giáo dục chỉ đề ra khung chương trình, còn việc soạn sách là do các giáo viên đảm nhiệm. Soạn xong, phải thông qua khâu kiểm định chất lượng. Giáo viên và HS được quyền chọn các SGK có chất lượng cao, những SGK kém bị đào thải. Gần đây, SGK lớp 6, 7, 8 của Sở GD&ĐT TP.HCM gây sự chú ý của dư luận bởi chất lượng mang tính cạnh tranh của nó. Theo quy luật tự nhiên, chỉ có cạnh tranh mới có phát triển nên cũng cần tạo ra sự cạnh tranh trong việc biên soạn sách SGK. Nghĩa là các sở GD&ĐT, các trường ĐH, viện nghiên cứu có thể chào hàng các SGK của mình.

TS. PHẠM NGỌC HIỀN

Nguồn: Pháp luật TP.HCM

.