Sau khi Phamngochien.com đăng bài: "Phạm Ngọc Hiền nhận xét về đề thi tốt nghiệp môn Văn năm 2012", có nhiều trang web khác trích lại một số ý. Tiêu biểu là bài "Tâm lý chủ quan sau kỳ thi tốt nghiệp quá dễ" của Hoàng Khánh trên trang web vnmedia.vn (của ngành bưu chính Việt Nam). Một số trang web khác cũng lấy nguồn tin từ trang web này. Đến ngày 15 / 6 / 2012, đã có một số trang web sử dụng bài viết này như sau:

Tâm lý chủ quan sau kỳ thi tốt nghiệp quá dễ - Vnmedia.vn

Tâm lý chủ quan sau kỳ thi tốt nghiệp quá dễ - phununet.com

Tâm lý chủ quan sau kỳ thi tốt nghiệp quá dễ - Baomoi.com

Tâm lý chủ quan sau kỳ thi tốt nghiệp quá dễ - Vietbao.vn

V.v...

(VnMedia) - Theo đánh giá, đề thi tốt nghiệp THPT môn Văn năm nay vừa sức, có thể giúp các học sinh trung bình thi đậu. Nhưng, rất có thể, với đề bài dễ dãi này sẽ khiến các em chủ quan với kỳ thi đại học.
 

TS Phạm Ngọc Hiền, giảng viên Trường Đại học Sài Gòn cho rằng đề thi tốt nghiệp môn Văn năm nay vừa sức, có thể giúp các học sinh trung bình thi đậu. Tuy nhiên, gần triệu thí sinh năm nay sẽ làm bài na ná giống nhau mà giáo viên không cần đọc cũng biết là viết gì rồi.

Báo điện tử VnMedia có ghi lại nhận xét về đề thi tốt nghiệp môn Văn của TS Phạm Ngọc Hiền, giảng viên Trường Đại học Sài Gòn về vấn đề này.

Theo TS Hiền, về câu lý thuyết: "Trong phần cuối tác phẩm Số phận con người, nhà văn M. Sô-lô-khốp viết: Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ... (Ngữ văn 12, tập hai, tr. 123, NXB Giáo dục - 2008).

Hai con người được nói đến ở trên là những nhân vật nào? Vì sao tác giả gọi họ là hai con người côi cút? Hình ảnh hai hạt cát trong câu văn có ý nghĩa  gì?"

Đề thi tốt nghiệp THPT ra như vậy là hay, nó tránh được công thức quen thuộc từ 20 năm nay. Cái hay của tác phẩm là nói lên tác hại của chiến tranh, cái hay của người ra đề là tìm được hai hạt cát nhỏ nhoi trong cái sa mạc nóng bỏng. Đề thi như vậy mới mẻ và cũng dễ trả lời cho thí sinh.

Còn về câu nghị luận xã hội "Thói dối trá là biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức trong đời sống xã hội. Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh / chị về ý kiến trên", theo TS Hiền đề ra câu này là muốn các em có cái nhìn về sự dối trá làm suy thoái đạo đức xã hội.

Cái này bàn lớt phớt trong 400 từ thì không sao nhưng bàn kỹ quá thì đôi khi lại rách việc. Nhất là khi thí sinh quá thông minh mà giám khảo thì quá... cứng nhắc. Câu này có tính giáo dục và cũng dễ làm.

Ở hai câu nghị luận văn học thì càng ổn hơn nhưng tạo ra tiếng thở dài cho những ai muốn cách tân việc dạy học Văn. Tên tác giả, tác phẩm đã cũ mà thao tác phân tích một đoạn thơ, một nhân vật thì càng cũ hơn.

Bài Việt Bắc thì cũ nhưng trong cái bình thường lại chứa đựng cái không bình thường. Cái bình thường lâu nay là phân tích ba đoạn thơ mang tính nghệ thuật như: 1. "Nhớ khi giặc đến giặc lùng... Đất trời ta cả chiến khu một lòng"; 2. "Những đường Việt Bắc của ta... Đèn pha bật sáng như ngày mai lên"; 3. "Ta về mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung".

Do bài thơ dài và thời gian ít nên giáo viên và học sinh chỉ chú ý những đoạn thơ hay, ít ai chịu khó "cày nương rẫy tìm sắn ngô". Nay thì đề thi bảo phải phân tích cảnh chia sắn ngô, cơm gạo, đắp chăn sui, nắng cháy lưng... Đây là những cảnh khá xa lạ với các sĩ tử thời nay.

Trong câu dành cho ban nâng cao, lẽ ra có thể ra câu khó hơn vì đối tượng thí sinh làm đề này thường là dân chuyên Văn. Nên ra đề mở, nếu khó làm thì thí sinh có thể bỏ câu 3b, chọn câu 3a cũng không sao. Nhưng ra cái đề phân tích con sông Đà như vậy là quá cũ, chỉ khuyến khích học vẹt.

"Khoảng 20 năm trước, vẹt cha đã gặp đề này và 20 năm sau, vẹt con cũng làm y chang vẹt cha. Đảm bảo là gần triệu thí sinh năm nay sẽ làm bài na ná giống nhau mà giáo viên không cần đọc cũng biết là viết gì rồi.

Có người nói, phải ra đề dễ để đảm bảo "thành tích" tốt nghiệp. Nhưng câu 1, 2, 3a là dễ quá rồi, tất cả học sinh trung bình đều có thể thi đậu. Phải dành cho học sinh khá một câu để múa bút trường văn chứ

Nhìn chung, đề thi tốt nghiệp môn Văn năm nay vừa sức, có thể giúp các học sinh trung bình thi đậu. Nhưng muốn vào đại học thì phải qua một lần vượt vũ môn nữa" TS Hiền phân tích.

Hoàng Khánh (lược ghi)