THIẾU NỮ ĐÊM TRĂNG
Nhìn trăng anh thấy thèm thơ
Bâng khuâng em đứng ngẩn ngơ bên đèo
(Cảm tác trên đường hành quân ra trận)
Có thiếu nữ tựa cổng chờ ai đó ?
Dưới trăng soi cái lán nhỏ ven rừng
Bước lặng lẽ đoàn quân không kịp ngó
Nhưng trong đêm tim bỗng cũng ngập ngừng...
Ta muốn hỏi: Cô ơi, đây là nơi nào nhỉ?
Đã xa rồi! Có kịp trả lời đâu?
Vẫn vội vã đường dài không nghỉ
Bên ven rừng im đứng... một giây lâu...
Chắc em có người thân nơi tiền tuyến
Mới đứng làm chiếc bóng tạc trong đêm
Không giọt lệ chỉ lặng cười đưa tiễn
Đoàn quân đi! Em ở lại cùng trăng...
***
Giờ anh đã thôi đi. Nửa đời về với xóm...
Các cuộc chiến tranh thế kỉ vẫn chập chờn???
Vầng trăng sáng năm xưa
vọng Trường Thành bóng nguyệt (*)
Và bao người con gái đã cô đơn!
Hoà Bình - 1968
Hà Nội - Cuối thế kỉ XX
(*) Phỏng theo ý thơ trong Chinh Phụ Ngâm:
Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt
Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây
-----------------------
Lời bình của tác giả
Vào một tối trong những năm tháng còn chiến tranh - Trên đường ra trận, chúng tôi đã hành quân qua một triền đồi núi. Dưới trăng đêm vằng vặc...bóng một thiếu nữ đang đứng cô đơn tựa mình vào bên chiếc cổng tre của một nông trường nào đó, lặng lẽ nhìn đoàn quân chúng tôi đi qua. Giai đoạn ấy hầu hết những nam thanh niên, nhất là ở các vùng thôn quê đều ra tiền tuyến cả. Hậu phương chỉ còn lại các bà mẹ và những chị em gái - Khi ấy tôi mới chỉ là một anh chiến sĩ giải phóng ở tuổi đôi mươi. Cảnh tình thơ mộng quá, quay lại nhìn bóng người con gái côi cút?... Hình như em đang bơ vơ:
Chắc em có người thân nơi tiền tuyến
Mới đứng làm chiếc bóng tạc trong đêm
Không giọt lệ chỉ lặng cười đưa tiễn
Đoàn quân đi! Em ở lại cùng trăng...
Lại thấy thương thương thương đến nao lòng...
Chiến tranh - Những tổn thất hy sinh lớn nhất không phải là những người chiến sĩ ngoài mặt trận, mà chính là thân phận của những người con gái nơi quê hương? Sự mất mát còn lớn hơn! Bao cảm xúc dâng lên trong lòng. Tôi đã lẩm nhẩm làm bài thơ ngay trên dọc đường hành quân ấy!
Nhưng phải mấy mươi năm sau. Khi trở về sống yên bình ở quê hương, dẫu là đất nước đã hoà bình - Nhưng những cuộc chiến tranh thế kỉ thì vẫn cứ chập chờn xẩy ra trên trái đất này, biết bao giờ cho hết? để tôi viết tiếp đoạn thơ cuối và kết lại bài thơ như trên:
Giờ anh đã thôi đi. Nửa đời về với xóm...
Các cuộc chiến tranh thế kỷ vẫn chập chờn???
Vầng trăng sáng năm xưa
vọng Trường Thành bóng nguyệt
Và bao người con gái đã cô đơn!
Phải chăng tấm hình người chinh phụ khi xưa vẫn còn đang in lại trong bóng hình em: " Người thiếu nữ đêm trăng " - của một thời người chiến sĩ đã đi qua?
