Đêm. Một đêm không trọng lượng, được xây bằng những quầng sáng mập mờ, huyền ảo của ánh trăng, và được dệt bằng những vì tinh tú trên trời cao. Chị Tôi ngồi bất động bên thềm một hồi lâu. Nét suy tư hiện rõ trên khuôn mặt.
- Bắt được Hai rồi nhé !

Tôi bước lại gần, cố tình nói thật to để cắt dòng suy nghĩ của chị. Chị tôi quay lại nhìn tôi cười, nụ cười thoáng buồn. Chị kéo tôi lại gần. Tôi tựa đầu vào vai chị vì thói quen trước nay vẫn thế. Màng đêm yên tĩnh đến lạ, không một tiếng động, thi thoảng vài ngọn gió mồ côi lết phết ghé ngang làm tôi rùng mình. Còn chị tôi lại đưa đôi mắt xa xăm đến vô hồn dõi theo ánh trăng xa tít trên bầu trời kia.
Hai mươi tuổi chị cũng từng yêu. Anh tên Hòa, cũng là người trong làng, anh hơn chị hai tuổi. Anh Hòa nhút nhát lại hay ngại ngùng, mỗi khi tôi cùng chị cắt cỏ về ngang nhà anh, anh vẫn thường ra trước nhà giả bộ lau chùi gì đấy. Có lần chị tôi tò mò nhìn anh, anh ngại ngùng quay đi, tay chân khua lung tung như bị thừa thải. Tôi thích thú nhìn chị tôi rồi cười nham nhở, chị tôi hiểu ý, nguýt tôi một cái thật dài, mà đôi môi không ngừng mấp máy :
- Về.. thôi.. ranh con !
Chị giục tôi rồi đẩy xe cỏ đi thật nhanh, nhưng niềm vui vẫn giấu trong khóe mắt. Biết chị rời đi anh bèn ra đầu ngõ đứng dõi theo bóng dáng chị, ánh mắt anh đầy tiếc nuối, khát khao. Tôi với chị cứ xa dần nhưng ngoảnh đầu nhìn lại anh vẫn đứng đấy, bóng anh nhạt nhòa dưới những con nắng chiều vội tắt.
Vào những đêm trăng tròn chị tôi thường trốn ba mẹ dắt tôi ra quả đồi cuối làng, chị kể cho tôi nghe chuyện tình của chàng Ngưu và ả Chức, chị trỏ những ngôi sao nhỏ li ti dính liền nhau tạo thành những dải sáng dài bảo với tôi đó là sông Ngân Hà, và cây cầu bắt ngang qua dải sông ấy gọi là cầu Ô Thước. Dưới ánh sáng mờ ảo trông chị tôi cứ như tiên nữ - tiên nữ của đêm trăng, nhu mì và thanh thoát đến lạ. Chị thường đưa tay như muốn hứng một vì sao đang rơi rụng, rồi nhìn tôi cười, tiếng cười trong trẻo tựa hồ thủy tinh. Những lúc ấy tôi thấy kiêu ngạo thay cho chị.
Đầu hạ, quả đồi cuối làng tôi lại được tô điểm thêm bằng những bông hoa xuyến chi bé nhỏ, tươi tắn, hệt như tấm thảm hoa tinh khôi khoe sắc giữa đất trời. Những đêm trăng trai, gái làng tôi lại ra đó hò hẹn. Anh hòa cũng lấy hết can đảm để nói thật lòng mình với chị tôi, rồi chị tôi nhận lời yêu anh cũng trên quả đồi ấy - quả đồi ngập đầy hoa xuyến chi. Anh Hòa kể cho chị tôi nghe rất nhiều chuyện, từ chuyện về người mẹ đáng thương đã qua đời, chuyện của người cha đã nhẫn tâm bỏ rơi anh và thằng Bin để đi theo tiếng gọi tình yêu của một người đàn bà góa bụa, đến chuyện sự tích về hoa xuyến chi. Anh kể với chị tôi rằng : rất lâu rồi có một cô gái, cô gái ấy có giọng hát du dương làm cho các chàng trai say mê, nhưng cô nàng không hề xinh đẹp. Trong suốt quãng đời của nàng, chưa một lần nhận được sự quan tâm, yêu thương nên nàng chưa bao giờ hiểu được yêu thương là gì. Đến một ngày, người khách qua đường đem lòng yêu tiếng hát của nàng, và người ấy đến bên nàng, trò chuyện cùng nàng, nhưng chưa một lần người khách đối diện với khuôn mặt ấy. Nàng cũng không nhận ra được điều đó, nhưng rồi người khách kia không từ mà biệt, nàng ngày nhớ đêm mong, thời gian trôi qua rồi nàng kiệt sức, nàng ngã xuống, chỗ đó mọc lên loài hoa nhỏ nhắn, xinh xinh gọi là hoa xuyến chi. Chị tôi nhìn anh lo lắng :
- Có khi nào anh cũng bỏ em đi như người khách qua đường ấy không ?
- Ngốc à ! không có chuyện đó đâu.
Những buổi trưa nắng vàng như mật, vung vãi khắp triền đồi, anh Hòa một mình lang thang hái những cành hoa xuyến chi đẹp nhất kết thành vòng. Tối đến anh lại nắm tay chị tôi dắt đi trên con đường trải dài hoa trắng, anh nhẹ nhàng cài lên tóc chị tôi chiếc vòng hoa anh kì công kết lại, anh ngắm nghía hồi lâu rồi lại cất lời :
" Em thách cưới một vòng xuyến chi
Để tôi suốt trưa mải mê khắp triền đồi lộng gió"
Những lúc như thế chị tôi lại cười, nụ cười thanh khiết, pha chút nũng nịu. Tình yêu của anh chị cứ thế, trinh nguyên và giản dị.
Khác với chị Hai tôi lại là đứa nghich ngợm, má tôi thường bảo tôi và chị Hai như trời với đất. Buổi trưa hôm ấy tôi thấp thỏm chờ cho ba má và chị Hai ngủ trưa rồi co cẳng chạy một mạch ra quả đồi cuối làng, trèo lên cây ổi rừng hái mấy trái vội vã chùi vào vạt áo rồi ngất ngưỡng trên cây nhai chóp chép. Ơ kìa ! đứa nào trông giống như thằng Bin, tôi trố mắt lên dòm. Thằng Bin đang cầm roi quất mạnh vào đít con bò, miệng nó huýt sáo, đầu nó ngắt nghẻo. Hình như nó không biết tôi đang ngồi trên cây ổi nên càng lúc nó càng tiến gần về phía tôi.
Tôi táy máy bứt mấy trái ổi ném trúng đầu nó rồi tụt xuống đất. Tôi loay hoay tìm chiếc dép thì : bụp ! bụp !. Hai phát rồi ba, bốn phát, cái mông tôi như nẩy lửa đau rát rồi tê điếng, tôi giận tím mặt, muốn cào xé nó. Còn nó hách mặt lên cười kha khả như thách thức. Tôi quên mất nó có vũ khí lợi hại là cái súng tre, nó lấy ống tre làm súng rồi hái hạt cò ke làm đạn, và lúc ấy không phải là lần đầu tiên tôi bị nó bắn. Tôi lao về phía nó định giật cái súng tre của nó hòng sẽ đập nát cho bỏ tức. Nhưng tôi vừa lao tới thì nó túm lấy đầu tôi ghì xuống, tôi chới với nhưng cũng nhanh tay túm được đầu nó. Tôi và nó cứ ghì lấy nhau như hai con trâu lồng lộn giữa trời nắng chang, dẫm nát cả vạt hoa xuyến chi to tướng.
- Đi đâu về mà mặt mũi thế này hả con ? trời ơi là trời ai đánh con tôi !
Má tôi gào lên xót xa, ba tôi và chị Hai đang ngủ nghe thấy vùng dậy chạy ra nhìn tôi không chớp mắt. Ba tôi với lấy cái roi cạnh đấy quất mạnh vào mông tôi, vừa quất ông vừa ca bài ca đã cũ :
- Trưa nắng mày không ngủ mà đi đánh nhau hả ? sao mày hư đốn thế ? sao tao lại sinh ra cái đứa con gái như mày? sao mày không giống chị Hai mày cho tao nhờ hả?
- Thôi anh ! đừng đánh nó nữa.
Má tôi xót xa xin tha giúp tôi rồi gỡ lấy cái roi trên tay ba tôi, nháy mắt bảo chị Hai dắt tôi vô phòng.
Chị Hai không dám dùng lược chải tóc cho tôi vì sợ làm tôi đau, chị nhẹ nhàng gỡ mấy cọng cỏ khô dính trên tóc tôi rồi giặt khăn ướt lau mặt cho tôi, chị chạm đến đâu là đau đến đó.
- Em đánh nhau với ai mà ra nông nỗi này hả ?
- Em... em.
Tôi ấp úng không trả lời chị.
- Nói thật đi, em đánh nhau với ai ?
- Với .. với... th..ằng Bin
- Cái... gì ? con đánh nhau với thằng Bin hả, má đã nói bao nhiêu lần với con là không được chơi với nó mà.
Má đã đứng ở cửa buồng từ lúc nào mà tôi với chị Hai không hay, má tức tối đi thẳng tới giường ngồi xuống xả luôn một tràn.
- Nó không cha, không mẹ, không ai dạy dỗ, từ rày má cấm, không có Bin Bọt gì hết.
Những lời nói vô tình của má như mũi kim đâm trúng chị tôi, chị tôi đứng im lặng, ngập nỗi âu lo, đôi chân chị run run như sắp ngã quỵ. Đột nhiên tôi muốn òa lên khóc một cách vô cớ, tôi thấy thương chị và tội nghiệp thằng Bin. Ngoài kia, cái nắng oi ả như muốn nhuộm vàng cả hai con mắt, mấy con ve đậu trên cành cây gào thét inh ỏi.
Từ lúc xãy ra chuyện tôi đánh nhau với thằng Bin chị Hai thường trằn trọc cả đêm không ngủ, hình như chị lo lắng rất nhiều.
Trăng lại tròn chị tôi lại vắng nhà, tôi đoán chắc những lúc ấy chị lại ngập dưới trăng, lung linh và thanh thoát, khiến người bên cạnh không cầm lòng. Lúc trở về tôi không còn nghe chị kể nhiều về anh như dạo trước nhưng lại tủm tỉm cười một mình, hình như chị đang vui niềm vui của riêng chị.
Buổi chiều cuối hạ êm như tơ, phía tây chỉ còn lại vài tia sáng yếu ớt. Tôi nhảy chân sáo từ đầu ngỏ, tôi chợt đứng khựng khi nghe tiếng quát của má nhỏ rồi to dần, một lúc sau chị tôi vụt chạy khỏi nhà nước mắt giàn dụa, tôi như hiểu sự tình. Những ngày sau đó má không nói, chị Hai cũng im lặng. Hình như tình yêu làm cho con người ta trở nên ù lì và khó bảo. Chị không gặp anh nữa nhưng không có nghĩa tình yêu của chị dành cho anh Hòa nhạt đi phần nào.
Một ngày nắng không đủ nhuộm vàng mắt người, con chó Mun nhà tôi không buồn đi "cua gái", cũng không nhảy xổ ra xí xớn rồi gặm ống quần tôi và đồi hoa xuyết chi cuối làng cũng bắt đầu ngả màu loang lổ. Thằng Bin hớt hải chạy đi tìm chị tôi báo tin anh Hòa bị tai nạn chấn thương đang cấp cứu ở bệnh viện. Chị tôi lặng người đi, bàng hoàng rồi ngây dại. Chị bỏ nhà vào bệnh viện chăm anh. Má tôi giận bảo từ mặt chị. Ba tôi không nói gì nhưng trông ông có vẻ không hài lòng.
Hai ngày sau anh Hòa tỉnh lại, miệng anh méo sệt, cả người trầy xước, đầu quấn băng trắng vẫn còn rỉ máu.
- Út.. Tân... đến thăm anh... đó hả ? - Anh hỏi tôi mà hơi thở lạc hẳn đi.
- Dạ..! em theo chị Hai đến.
Tôi trả lời anh mà thấy lòng quặn lại, tôi tưởng tượng ra bóng dáng anh ngày nào đứng dõi theo chị tôi, nhưng chẳng hiểu sao lúc ấy lại liêu xiêu rồi mất hút.
Thằng Bin ngồi bên giường mấy tiếng đồng hồ không hé môi nữa lời, cũng chẳng thèm nhìn tôi, hai mắt nó cụp xuống, chốc chốc nó lại gật gù.
- Em buồn ngủ thì ngủ sớm đi Bin, chị đưa út Tân về...
Thằng Bin "dạ" một tiếng rõ to rồi oằn mình lên ghế xếp ngủ ngon lành, hình như nó chỉ chờ được ngủ, hai má nó phụng phịu, ngoan hiền chẳng giống nó lúc hách mặt lên cười kha khả thách thức tôi. Buổi tối ở bệnh viện hoang vắng, thỉnh thoảng vài ngọn gió vi vu, thốc mạnh, rồi rít lên. Tôi nghe mùi tang thương đang phản phất đâu đó.
Anh Hòa cứ tỉnh lại rồi ngất đi. Khi biết về tình trạng nguy kịch của anh má tôi không giận chị Hai nữa, má có phần thông cảm, hối hận. Được thế ngày nào tôi cũng theo chị Hai đến bệnh viện. Chị Hai ốm hơn rất nhiều, hai mắt trũng sâu và trên môi nụ cười trong trẻo, tinh khiết không còn nữa.
- Ai là người nhà của bệnh nhân Lê văn Hòa.
- Dạ... Cháu ạ ...
- Mời chị theo tôi.
Chị tôi theo gót ông bác sĩ, một lúc lâu chị mới quay lại, mặt chị trắng bạch, nhợt nhạt, bảo tôi với thằng Bin giúp chị thu dọn đồ đạc rồi chị gọi xe đưa anh Hòa về nhà.
- " Em ..thách ..cưới .....một vòng ..xuyến ..chi
Để ....tôi suốt... trưa mãi mê... khắp triền.. đồi... lộng gió"
Giọng anh thều thào, đôi tay anh run run nắm lấy tay chị tôi, rồi anh mĩm cười nhưng hai mắt tràn nước, những giọt nước mắt nuối tiếc, xót xa. Bên ngoài, mấy con quạ không biết từ đâu bay đến gào lên oan oác. Chị tôi ngồi im lặng, trơ ra, chai lì như một tảng đá. Mãi đến sau này lớn lên tôi mới hiểu, lúc con người ta đau khổ nhất thì không thể nào khóc được.
Ba ngày sau, một góc nhỏ ở quả đồi cuối làng nghi ngút khói, làm cay mắt người. Chị tôi ngất lịm đi. Thằng Bin nằm co ro bên cạnh ngôi mộ mới đắp, lâu lâu ngồi dậy vật vờ gào khóc. Làm tuần cho anh Hòa xong, thằng Bin theo người bà con lên Sài Gòn rồi từ đó tôi không nghe tin gì về nó nữa.
Bao nhiêu năm trôi đi đôi mắt ấy vẫn thế, xa xăm, vô hồn và trên môi nụ cười tinh khiết không bao giờ nở. Chỉ có điều, mỗi mùa xuyến chi đến, chị Hai vẫn lang thang gom nhặt những kỉ niệm còn vương xót lại của một thời khứ vãng.
- Khuya rồi, vô nhà thôi Út.
- Dạ !...
Tôi theo chị Hai vào nhà nhưng vẫn ngoái cổ về phía có ngọn đồi ngập đầy hoa xuyến chi thêm chút nữa, Nhưng xuyến chi mùa này tàn mất rồi chỉ còn trơ những hạt, bám đầy quần áo người đi, phủi mãi không buông. Tôi chợt nhớ tới thằng Bin, bao năm rồi tôi chưa gặp lại nó, chắc giờ nó đã lớn.