"Cái nhìn vui vẻ biến một món ăn thành bữa tiệc" (Herbert)

 

   Có lẽ bếp núc không chỉ là câu chuyện ở góc nhà, từ những ăn tiêu đến chuyện lo toan kiếm tiền, để chạy vạy, di dưỡng cho sự khôn lớn từng mỗi một thành viên gia đình (sự nuôi nhau, hoặc tự nuôi nhau) trong chuỗi vòng đời của từng lớp sóng phù sinh.

   Chuyện ăn uống quả là một thực tiễn to lớn, tuy nhiên không vì lẽ đó mà trở nên thực dụng. Nhưng dẫu sao, đây còn là cả một chiều sâu văn hoá ẩm thực (tư duy nghệ thuật hoàn hảo với yêu cầu gồm cả về Chất và Lượng), nếu không muốn nói đây là yếu tố then chốt, thành tố quan trọng, cầu kỳ vượt qua khỏi phạm vi gia đình.

   Ăn uống là cả một chiến lược lương thực, thực phẩm với sự đòi hỏi cần phải đáp ứng cụ thể cho vật chất, hữu thể, vật thể...đến tinh thần với phi vật thể, vô thể, nhằm để tránh được cái đói kém về số lượng và nạn đói về chất lượng. Kể cả việc dẫn đến đói về tình thần. 

   Trên bình diện văn hoá, có lẽ chúng ta cũng nên đặt vấn đề:

   - Ăn cái gì? các món được chế biến như thế nào? đáp ứng nhu cầu nghệ thuật...khứu giác, vị giác...

   - Ăn với ai? có thích hợp hay không

   - Ứng xử với môi trường tự nhiên, với xã hội và cả về thói quen tập tục ăn uống.

   Bếp Núc là sự hình thành từ khi có lửa, về ứng xử ăn uống có khi đã xuất hiện rất xa xưa, từ khi con người chưa hoặc chỉ vừa chớm có lịch sử. 

   Muôn vật, muôn loài chia thành hai hệ lớn là:

    + Vô sinh (đất, đá, không khí, nước...)

    + Hữu sinh lại chia ra thành hai nhánh:

  - loài hữu cơ sinh ra từ vô cơ...cụ thể là thực vật

  - loài tiêu thụ gồm cả khoáng vật đến cây cỏ, động vật...từ hoang dã đến vật nuôi, cây trồng, loài này ăn tất tật tất cả mọi thứ. Như một vòng tròn sinh thái, từ sống đến tái, chín, hầm, rán, nướng, luộc...lên men, gộp đủ mọi cách chế biến, pha bửa, trang trí và mùi vị...

    Có lẽ, giữa ăn uống và cảm xúc đã có mối tương quan đặc biệt mật thiết đến hoàn hảo. Những dinh dưỡng đã truyền qua cuống rốn của con trẻ từ khi còn trong bào thai...đến thức ăn mà trẻ nhận được từ nguồn sữa người mẹ cho con bú đã hình thành tình cảm mật thiết thiêng liêng giữa hai mẹ con...đã xác tín khẩu vị và cảm xúc để định nghĩa là tình yêu đến được từ đó.

   Trong cuộc sống có hai nhu cầu cơ bản để hình thành nên nhu cầu sinh học, đó là: Ăn để duy trì sự sống và sinh đẻ để duy trì nòi giống. Không phải ngẫu nhiên mà hình thành điều kiện ắt có và đủ để thoả mãn hai nhu cầu thiết thiết yếu đó, trở thành khoái lạc phiêu bồng trong đời sống...sự xúc cảm liêu trai cực đỉnh. 

   Sự suy tưởng của con người: Tình Yêu và Ăn Uống đã hoà quyện, gắn chặt trong nhau tự thủa xa xưa nào đó...và, tình yêu nam nữ cũng bắt đầu lớn dậy từ những bữa ăn "Giữ lấy tình yêu bằng việc thông qua dạ dày". 

   Mọi sự...khởi đầu thông qua bằng ăn uống, và thường được ví von thành những món ăn, hoa quả, cây trái mà cụ thể như "hứng dừa, nụ bưởi, chũm cau, khúc dồi...quả chuối..." Cho đến độ..."chưa chín" hoặc "vừa chín tới" của độ tuổi chưa lớn hoặc vừa mới lớn, dậy thì...Qua những điều cấm kỵ trong huyền thoại và nghi thức của các dân tộc có sự thể hiện chặt chẽ giữa đồ ăn, thức uống và cảm xúc có nhiều biến tấu riêng biệt, khác nhau. Và cũng từ rất lâu đó, con người luôn có một niềm tin sâu sắc về khả năng bồi bổ, điều chỉnh về năng lực sinh lý bằng nguồn thức ăn, đồ uống...vật dụng. Tuy vậy, chúng ta cũng không thể thống kê, phân tích rõ ràng về những phát hiện này cho từng riêng biệt của mỗi tộc người... và có lẽ điều đó cũng chỉ được thông qua kiểm nghiệm thực tế, đây còn là sự quảng bá thông tin tính năng phồn thực huyền bí chăng.

   Tựu trung, sự ăn uống là khởi đầu của mọi cảm thức...là yếu tố cấu thành sự tồn tại tư duy phát triển năng lực của từng mỗi con người và muôn loài. Cũng cần phải nhắc nhớ đến một loại thức uống đặc biệt rất lâu đời, đó là Rượu... Rượu là thiên thủy liêu trai được thượng đế lên men và chưng cất tự thủa bình minh của loài người, và được dùng như một dược chất tăng xuất cho sự điều hoà, kích thích âm dương, truyền dẫn máu huyết và tinh dịch đạt cảm xúc cao nhất. 

   Tuy nhiên, nếu lạm dụng thái quá sẽ dẫn đến giảm thiểu hoặc suy kiệt rõ rệt.

Với người phương Đông thì việc ngâm tẩm dược thảo, các bộ phận động vật hay toàn tính nhằm làm thuốc bổ dương là phổ biến rất lâu đời. Có lẽ đây cũng là một trong những thành tố cộng hưởng giữa vật chất và cảm xúc (tính dục) thăng hoa trong sự giao hoà âm dương.

   Mọi sự lên men, từ vật chất đến tinh thần đều "Đỏ da thắm thịt" trong mọi hoạt động đời người(kể cả muôn loài) ...mà mọi sự đều khởi đầu từ ăn uống.

   Lại nói về cỗ bàn, mỗi dân tộc đều có sự sắp xếp và qui tắc khác nhau về cách dọn cỗ và vị trí chỗ ngồi cho mỗi con người đều tùy thuộc vào tập quán ăn uống của riêng dân tộc đó. Người Châu Âu...Trung Hoa hay nhiều cộng đồng dân tộc cả thế giới đều có sự khác biệt ít nhiều trong sự vuông - tròn của chỗ ngồi, đến cách ăn, và món ăn thức uống...Người Việt Nam, ăn uống thì phải có "cái mâm", người Pháp thì "vào bàn"...người Việt lại nói "vào mâm", "lên mâm". Có thể đặt bất cứ đâu, nhưng không có "mâm" thì chưa thành bữa ăn. Mâm thường được làm bằng gỗ, bằng đồng, đôi khi cũng được đan kết bằng tre nứa...mỗi mâm tối đa chỉ có sáu người, thị dân thì ngồi quanh bàn, nhưng vẫn giữ "mâm" tròn hoặc vuông.

   Theo nhận xét chung, mọi dân tộc, bộ tộc đều có một tư duy thưởng thức ẩm thực độc đáo riêng biệt, và cũng không thể xác định ẩm thực của dân tộc này hơn dân tộc kia. Vấn đề còn tùy thuộc vào khẩu vị...và người nào được hưởng sự tinh túy, độc đáo của càng nhiều dân tộc khác nhau...thì đó là sự thăng hoa, hạnh phúc nhất đời vậy.

   Ẩm thực, là toàn bộ những qui tắc tạo nên nghệ thuật ăn uống...bao gồm cả Chất và Lượng, cùng sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo các món ăn, kể cả thiết kế mỹ thuật và không gian ăn uống. Nói chung, đây còn là nghệ thuật điều chỉnh dạ dày...Chính thị là sự quan tâm nuôi dưỡng, di dưỡng con người bằng những món ăn thức uống tốt nhất có thể.

   "Ẩm thực là tổng hợp tri thức, và thực hành hợp lý liên quan đến việc ăn ngon".

   Mục tiêu của ẩm thực là học cách làm "thoả mãn khẩu vị", nghệ thuật trình diễn độc đáo chuyên biệt, và còn là một thú ăn chơi sang trọng, đẳng cấp.

   Trong bối cảnh hiện nay...Sự toàn cầu hoá đã làm cho tất cả các dân tộc, các quốc gia xích gần lại nhau và am hiểu về nhau hơn nữa...Bởi sự thông qua thế giới du lịch phát triển, và Ẩm Thực đã trở thành mục tiêu then chốt đầu tiên cho ngành công nghiệp không khói...và nem, phở cùng nhiều món ăn dân dã, độc đáo từng bước trở thành gần gũi, tạo thành những cung bậc thiết yếu...Là sự thông linh truyền dẫn cảm xúc qua cửa ngõ Tình Yêu...

   ... Cho khởi đầu Câu Chuyện Bếp Núc và Tình Yêu lứa đôi.

Phú Hanh